Giriş

Alkollü araç kullanımı, trafik güvenliğini ciddi şekilde tehdit eden ve hem idari hem de cezai yaptırımlara tabi olan bir eylemdir. Türk hukuk sisteminde, alkollü araç kullanmanın sonuçları sadece idari cezalarla sınırlı olmayıp, belirli durumlarda “trafik güvenliğini tehlikeye sokma” suçu kapsamında da değerlendirilebilir. Peki, alkollü araç kullandığınız için hakkınızda trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçundan dava açılabilir mi? Bu yazıda, bu sorunun cevabını Türk Ceza Kanunu (TCK) ve ilgili mevzuat çerçevesinde inceleyeceğiz.

Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Suçu Nedir?

Türk Ceza Kanunu’nun 179. Maddesi, trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçunu düzenlemektedir. Maddeye göre:

• TCK Madde 179/2: “Alkollü veya uyuşturucu maddelerin etkisi altındayken kara, deniz, hava veya demiryolu ulaşım araçlarını kullanan kişi, iki aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.”

Bu düzenleme, alkollü veya uyuşturucu madde etkisi altında araç kullanan kişilerin trafik güvenliğini tehlikeye attığını ve bunun bir suç teşkil ettiğini açıkça belirtmektedir.

Alkollü Araç Kullanmanın Cezai Sorumluluğu

Alkollü araç kullanmanın cezai sorumluluğu, ihlalin niteliğine ve sonuçlarına göre değişkenlik gösterebilir:

1. İdari Yaptırımlar

• Alkol Promil Sınırının Aşılması:
  • Hususi araç sürücüleri için 0.50 promil,
  • Ticari araç sürücüleri için 0.20 promil sınırı bulunmaktadır.
• Ceza ve Ehliyete El Koyma:
  • İlk kez yakalanmada idari para cezası ve 6 ay süreyle ehliyete el koyma,
  • İkinci kez yakalanmada artan para cezası ve 2 yıl ehliyete el koyma,
  • Üçüncü ve sonraki yakalanmalarda daha yüksek para cezaları, 5 yıla kadar ehliyete el koyma ve psikoteknik değerlendirme zorunluluğu uygulanmaktadır.

2. Cezai Yaptırımlar

• Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Suçu (TCK 179/2):
  • Alkollü araç kullanımı sırasında herhangi bir kazaya veya zarara sebep olmaksızın sadece alkollü olarak araç kullanmak bile bu suçun oluşması için yeterlidir.
  • Cezası: 2 aydan 2 yıla kadar hapis cezası.
• Taksirle Yaralama veya Öldürme (TCK 85 ve 89):
  • Alkollü araç kullanımı sonucu kaza meydana gelir ve birinin yaralanmasına veya ölümüne sebep olunursa, taksirle yaralama veya öldürme suçları devreye girer.
  • Cezası: Yaralamanın niteliğine ve ölüm durumuna göre 3 aydan 15 yıla kadar hapis cezası.

Hangi Durumlarda Dava Açılır?

Alkollü araç kullanırken yakalanmanız durumunda, aşağıdaki koşullara göre hakkınızda dava açılabilir:

1. Sadece Alkollü Araç Kullanmak:
   • Alkol sınırının üzerinde araç kullanırken trafik kontrolünde yakalanırsanız ve herhangi bir kazaya karışmamışsanız, genellikle idari yaptırımlar uygulanır.
   • Ancak, promil değeri çok yüksekse veya trafik güvenliğini açıkça tehlikeye atan bir sürüş sergilenmişse, savcılık tarafından TCK 179/2 kapsamında ceza davası açılabilir.
2. Kaza Yapılması Durumu:
   • Alkollü araç kullanımı sırasında maddi hasarlı, yaralanmalı veya ölümlü bir kazaya sebebiyet verilmesi halinde, durumun ağırlığına göre taksirle yaralama veya taksirle öldürme suçlarından ceza davası açılır.
3. Tekrar Eden İhlaller:
   • Alkollü araç kullanma fiilinin tekrarlanması ve sürücünün sürekli olarak trafik güvenliğini tehlikeye atması durumunda, idari yaptırımların yanı sıra cezai işlemler de uygulanabilir.

Mahkeme Süreci ve Olası Sonuçlar

• Soruşturma Aşaması:
  • Polis tarafından tespit edilen ihlal savcılığa bildirilir ve savcılık tarafından soruşturma başlatılır. Bu noktada trafiği tehlikeye atma suçu bakımından hakkınızda soruşturma başlatılması için alkol promilinin belli bir seviyenin üzerinde çıkması gerekmektedir. Alkol testinde kişideki alkol oranının 100 promilin üzerinde çıkması durumunda hakkında soruşturma başlatılacak daha az çıkması durumunda sadece idari yaptırım uygulanacaktır. Bu kapsamda uygulamada alkol ölçme aletlerinin bakımlarının düzenli yapılmaması sebebiyle yanlış ölçümler yaptığı gözlemlenmektedir. Bu sebeple şüphelinin talep etmesi durumunda polisin şüpheliye kan testi yapılması için hastaneye götürmesi gerekmektedir. Yargıtayın yerleşik içtihatlarına göre bir kişinin  saatte alkol miktarının 0,12-0,20 promil arasında düştüğü değerlendirilmesi yapılmaktadır. Bu şekilde kan testi sonucu çıkan promile göre hesap yapılmaktadır.
• Kovuşturma Aşaması:
  • Savcılık yeterli delil bulursa iddianame hazırlanarak dava açılır.
• Mahkeme Kararı:
  • Mahkeme, delilleri değerlendirerek suçun oluşup oluşmadığına karar verir ve cezayı belirler.
• Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB):
  • İlk kez suç işleyen ve cezası 2 yılın altında olan kişiler için HAGB uygulanabilir, bu durumda ceza ertelenir ve belirli bir denetim süresi sonunda tekrar suç işlenmezse ceza düşer.

Sonuç ve Öneriler

Alkollü araç kullanımı, sadece idari cezalarla değil, aynı zamanda ciddi cezai yaptırımlarla da sonuçlanabilecek tehlikeli bir davranıştır. Trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu kapsamında hapis cezası ile karşılaşma riski bulunmaktadır. Bu nedenle, alkol alındıktan sonra kesinlikle araç kullanılmamalıdır.

Eğer alkollü araç kullanımı nedeniyle hakkınızda idari veya cezai bir işlem başlatıldıysa, hukuki haklarınızı korumak ve süreci doğru yönetmek için uzman bir ceza hukuku avukatından destek almanız önemlidir.