ANLAŞMALI BOŞANMA
Türk Medeni Kanunu’nda boşanma sebepleri sınırlı olarak sayılmıştır ve kural olarak bu sebeplerden birine dayanılmadan açılan boşanma davaları reddedilmektedir. Kanunda boşanma sebepleri aşağıdaki şekilde tek tek düzenlenmiştir.
TMK m. 161: Zina
TMK m. 162: Hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış
TMK m. 163: Suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme
TMK m. 164: Terk
TMK m. 165: Akıl hastalığı
TMK m. 166: Evlilik birliğinin sarsılması
Dolayısıyla boşanma davaları karşı taraf istemese bile bu sebeplerden birine dayanılarak kusurlu olan eşe karşı tek taraflı irade beyanıyla açılabilmektedir. (Çekişmeli boşanma)
Bazı durumlarda taraflar boşanmaya birlikte karar vermekte ve boşanmaya ilişkin tüm hususlarda anlaşma sağlayabilmektedir. Böyle nadir durumlarda mahkemeler, tarafların boşanma isteklerini evlilik birliğinin temelinden sarsıldığının delili olarak kabul ederek boşanmaya karar vermektedir. Dolayısıyla hukuken anlaşmalı boşanma davalarının TMK m. 166 gereğince evlilik birliğinin temelinden sarsılması sebebiyle açılan boşanma davalarından bir farkı yoktur.
Anlaşmalı Boşanma Davası Açmanın Şartları Nelerdir?
a.Resmi nikahın yapıldığı tarihten itibaren evlilik birliğinin en az 1 yıl sürmüş olması gerekir. (1 yıl dolmadan açılan anlaşmalı boşanma davaları, duruşma tarihi gelmeden 1 yılı doldurmuş olsa dahi reddedilir.)
b.Anlaşmalı boşanma protokolü hazırlanıp dava dilekçesiyle birlikte mahkemeye sunulmalıdır. Ayrıca tarafların yapmış oldukları bu anlaşma da hakim tarafından uygun bulunmalıdır. Özellikle çocukların velayeti, iştirak nafakaları gibi durumlar söz konusuysa ve hakim, tarafların yaptıkları anlaşmanın çocuğun üstün yararını gözetmediği kanaatine vardıysa anlaşmalı boşanmayı o haliyle kabul etmek zorunda değildir. Taraflar hakimin protokol üzerinde öngördüğü değişiklikleri kabul ederse anlaşmalı boşanma gerçekleşir.
c.Tarafların duruşmada hazır bulunması gerekmektedir. Bu konuda kanun maddesi çok açıktır. Hakim, tarafları ‘’bizzat’’ dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirmelidir.
Anlaşmalı Boşanma Protokolü Nasıl Hazırlanmalıdır?
a.Anlaşmalı boşanma protokolünde öncelikle 18 yaşından küçük müşterek çocuk veya çocuklar varsa çocukların velayetinin kimde kalacağı, diğer eşle çocukların kişisel ilişki tesisinin nasıl sağlanacağı ayrıntılı olarak açıklanmalıdır. Velayeti alan tarafa iştirak nafakasının nasıl, nereye ve hangi zamanlarda yatırılacağına dair de düzenleme mutlaka yapılmalıdır.
b.Aynı şekilde eşlerden birinin diğerine yoksulluk nafakası vermesi kararlaştırılmışsa ne zaman, nereye ve hangi yöntemle ödeneceği ayrıntılı olarak açıklanmalıdır.
c.Tarafların birbirlerinden maddi veya manevi tazminat alacağı, ziynet eşyaları alacağı varsa protokole ne zaman, kime ve ne adı altında ödeneceği düzenlenerek eklenmelidir.
d.Eşler isteğe bağlı olarak anlaşmalı boşanma protokolünde evlilik birliği içinde edinilen malların paylaşılmasıyla ilgili anlaşmaya varabilir. Bu konuda dikkat edilmesi gereken husus taraflar protokole ‘’maddi ve manevi hiçbir talebimiz yoktur.’’ şeklinde hüküm ekleyerek mal rejimi konusunda anlaştıklarını düşünmektedirler. Oysa maddi, manevi tazminat ile mal rejimi tasfiyesi bambaşka hukuki meselelerdir. Protokolde mal paylaşımına ilişkin bir düzenleme olmadığı takdirde taraflar mal rejimi davası açabilirler.
– Anlaşmalı boşanma her ne kadar kolay görünse de ilerde sorun yaşamamanız için alanında uzman bir boşanma avukatı ile çalışmanızı tavsiye ederiz.