ADLİ SİCİL (SABIKA KAYDI) NE DEMEK?

Adli sicil kaydı bir başka ifadeyle sabıka kaydı; kişi hakkında verilmiş ceza ve güvenlik tedbirlerine ilişkin kesinleşmiş mahkeme kararlarının kaydedildiği kütük veya sistemdir. Bu sistem Adalet Bakanlığı’na bağlı Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü tarafınca tutulmaktadır.

YABANCI MAHKEME KARARLARI ADLİ SİCİL KAYDINA İŞLER Mİ?

5352 Sayılı Adli Sicil Kanunu’nun 2. maddesine göre; hakkında Türk mahkemeleri veya yabancı ülke mahkemeleri tarafından kesinleşmiş ve Türk Hukukuna göre tanınan mahkûmiyet kararı bulunan Türk vatandaşları ile Türkiye’de suç işlemiş olan yabancıların kayıtları da adli sicil kayıt sisteminde muhafaza edilir. Dolayısıyla yabancı ülke mahkemeleri tarafından kesinleşen ve Türk Hukukuna göre tanınan mahkumiyet kararı bulunan Türk vatandaşlarının kayıtları tutulmaktadır. Buna ek olarak Türkiye’de suç işlemiş olan yabancıların kayıtları da adli sicil kaydında tutulmaktadır.

KESİNLEŞMİŞ MAHKEME KARARI NE DEMEK?

Kişi hakkında isnat edilen suç sebebiyle yürütülen yargılama sonucunda hükmedilen cezaya karşı kanun yollarına süresi içerisinde gidilmemiş veya süresi içerisinde gidilmiş olsa da ilgili yargı mercii tarafından kesin olarak karar verilen mahkeme kararlarıdır.

ADLİ SİCİLE (SABIKA KAYDI) NELER KAYDEDİLİR?

5352 Sayılı Adli Sicil Kanunu’nun 4. maddesinde adli sicil kaydına kaydedilecek kesinleşmiş mahkumiyet hükümleri şunlardır:

a) Hapis cezaları ile ilgili olarak;

1. Hapis cezasına mahkûmiyet kararı,

2. Koşullu salıverilme kararı,

3. Koşullu salıverilmede denetim süresinin uzatılmasına ilişkin karar,

4. Koşullu salıverilme kararının geri alınmasına dair karar,

5. Hapis cezasının infazının tamamlandığı hususu,

b) Hapis cezasının ertelenmesi halinde;

1.Denetim süresi,

2.Denetim süresinin yükümlülüklere uygun veya iyi halli olarak geçirilmesi dolayısıyla cezanın infaz edilmiş sayıldığı hususu,

3.Ertelenen hapis cezasının infaz kurumunda çektirilmesine ilişkin karar,

c) Adlî para cezası ile ilgili olarak;

1. Adlî para cezasına ilişkin mahkûmiyet hükmü,

2. Adlî para cezasının ödenmek suretiyle infaz edildiği hususu,

3. Adlî para cezasının tazyik hapsi suretiyle kısmen veya tamamen infaz edildiği hususu,

4. Adlî para cezasının tazyik hapsinden sonra kalan kısmının ödenmek suretiyle infaz edildiği hususu,

d) Kısa süreli hapis cezasına seçenek yaptırıma mahkûmiyet halinde;

1.Kısa süreli hapis cezasına seçenek yaptırım olarak, adlî para cezasına mahkûmiyet veya güvenlik tedbiri uygulanması hükmü,

2.Kısa süreli hapis cezasına seçenek yaptırım olarak hükmedilen güvenlik tedbirinin gereklerinin yerine getirilmemesi dolayısıyla hapis cezasının infazına ilişkin karar,

3.Kısa süreli hapis cezasına seçenek yaptırım olarak hükmedilen güvenlik tedbirinin değiştirilmesine ilişkin karar,

e) Belli hakları kullanmaktan yoksun bırakılma ile ilgili olarak;

1.Kasten işlenen bir suç nedeniyle hapis cezasına mahkûmiyetin kanunî sonucu olarak yoksun kalınan haklara cezanın ertelenmesi dolayısıyla getirilen istisnaya ilişkin karar,

2.Mahkûmiyet hükmüyle bağlantılı olarak verilen, belli bir hak ve yetkinin kullanılmasının veya belli bir meslek veya sanatın icrasının yasaklanmasına ya da sürücü belgesinin geri alınmasına ilişkin karar,

f)Türk vatandaşı hakkında yabancı mahkemeden verilmiş ve kesinleşmiş olan mahkûmiyet kararının Türk hukuku bakımından doğurduğu hak yoksunluklarına ilişkin olarak Cumhuriyet savcısının istemi üzerine mahkemece verilen karar,

g)Ceza mahkûmiyetini bütün sonuçlarıyla ortadan kaldıran şikayetten vazgeçme veya etkin pişmanlık dolayısıyla verilen karar,

h) Ceza zamanaşımının dolduğunun tespitine ilişkin karar,

i) Genel veya özel affa ilişkin kanun; özel affa ilişkin Cumhurbaşkanlığı kararı,

j) Askerî Ceza Kanununa göre verilmiş mahkûmiyet kararlarındaki ferî cezalar,

k)Akıl hastalığı nedeniyle hükmedilen güvenlik tedbirlerine ilişkin kararlar

ADLİ SİCİL KAYDINA NELER İŞLEMEZ?

5352 Sayılı Adli Sicil Kanunu’nun 5. maddesine göre Türk mahkemeleri tarafından verilmiş olsa bile;

• Disiplin suçlarına ve sırf askerî suçlara ilişkin mahkûmiyet hükümleri,
• Disiplin veya tazyik hapsine ilişkin kararlar,
• İdarî para cezasına ilişkin kararlar,

Adlî sicile kaydedilmez.

HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI KARARI ADLİ SİCİLE İŞLER Mİ?

HAGB Kararları 5352 Sayılı Adli Sicil Kanunu’nun 6. maddesine göre adli sicil kaydına ve arşiv kayıtlarına işlemez. Bu kararlar ayrı bir özel kütüğe işlenir. HAGB kararları yalnızca hakim ve savcıların istemleri üzerine görebildikleri ayrı bir kütüğe/sicile işlenmektedir.

ADLİ SİCİL (SABIKA KAYDI) NASIL SİLİNİR?

Adli sicildeki bilgiler; ceza ve güvenlik tedbirlerinin infazının tamamlanması, ceza mahkumiyetinin sonuçlarını tamamen ortadan kaldıran şikayetten vazgeçme ve etkin pişmanlık, ceza zamanaşımının dolması ve genel af halinde Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü’nce silinerek arşiv kaydına alınır.

Kişinin ölümü halinde adli sicil (sabıka kaydı) kaydı tamamen silinir.

Yani adli sicil kaydının (sabıka kaydının) silinmesi için, sicilde hapis cezası varsa tamamlanması, adli para cezası varsa ödenmiş olması, ertelenmiş hapis cezası varsa erteleme süresinin dolmuş olması gerekmektedir.

ADLİ SİCİL (SABIKA KAYDI) BİLGİLERİNİN SİLİNMESİ İÇİN NEREYE BAŞVURULUR?

Adli sicil kaydı bu sürelerin dolmasıyla kendiliğinden silinmez. Kişi tarafından silme şartlarının gerçekleştiğini gösteren belgelerle birlikte Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü’ne başvurulması gerekir. Kişi bizzat başvurabileceği gibi avukatı vasıtasıyla da başvurabilir. Fakat bu durumda vekaletnamede özel yetki bulunması şarttır.

ADLİ SİCİL KAYDI NERDEN ALINIR?

Adli sicil kaydı e-devlet üzerinden, adliyelerden veya kaymakamlıklardan alınabilir.

ÇİFT SORGULU ADLİ SİCİL KAYDI (SABIKA KAYDI) NE DEMEK?

Halk arasında sıkça kullanılan bir terim olan çift sorgulu adli sicil kaydı; adli sicil kaydı ve adli sicil arşiv kaydının birlikte bulunduğu kayıdı ifade etmektedir.

İDARİ PARA CEZASI ADLİ SİCİL KAYDINA İŞLER Mİ?

Hayır. Bu sicil adli kayıtları tutmaktadır. İdari para cezası, disiplin cezaları bu sicile işlemez.

GBT NEDİR?

Halk arasında bilinen bir tabir olan GBT, polis ve jandarma tarafından tutulan Genel Bilgi Toplama sistemine verilen isimdir. GBT kayıtları İçişleri Bakanlığı’na bağlı Kaçakçılık İstihbarat, Hareket ve Bilgi Toplama Yönergesi’ne göre tutulmaktadır. GBT ile kişiler hakkında bir yakalama kararı olup olmadığı, cezaevinden firarı durumda olup olmadığı, hakkında gözaltı kararı olup olmadığı, yurtdışı çıkış yasağı bulunup bulunmadığı, kayıp bildirimi yapılan bir kişi olup olmadığı gibi bilgiler yer alır.

GBT’ye kaydedilen bilgiler şu şekildedir:

• Kişinin kimlik bilgileri; doğum tarihi, doğum yeri ve TCKN,
• Kişi hakkında geçmişte görülmüş bir davası ve verilen bir hüküm olup olmadığı,
• Kişi hakkında adli bir uygulama yapılıp yapılmadığı,
• Erkek ise askerliğini yapıp yapmadığını ve askerlik döneminde yaşadığı adli bir suçtan dolayı ceza verilip verilmediği

ADLİ SİCİL ARŞİV KAYDI NEDİR?

Adli sicil kaydından silme şartları gerçekleşen bilgiler adli sicil arşiv kaydına kaydedilir. Adli sicil arşiv kaydı mahkemece verilen cezaların infazının tamamlandığı, yerine getirilmiş olduğuna dair kayıtların tutulduğu sicildir.

ADLİ SİCİL ARŞİV KAYDINDAN BİLGİLER NASIL SİLİNİR?

Adli sicil arşiv kaydının silinmesi için 5-15 ve 30 yıllık süreler bulunmaktadır. Arşiv kaydının silinmesi oldukça teknik bir konudur. Bu noktada alanında uzman bir avukattan hizmet almak faydalıdır.

5352 sayılı Adli Sicil Kanunu’nun 12. maddesine göre arşiv bilgileri;

a) İlgilinin ölümü üzerine,

b) Anayasanın 76. maddesi ile Türk Ceza Kanunu dışındaki kanunlarda bir hak yoksunluğuna neden olan mahkûmiyetler bakımından kaydın arşive alınma koşullarının oluştuğu tarihten itibaren;

1.Yasaklanmış hakların geri verilmesi kararı alınması koşuluyla onbeş yıl geçmesiyle,

2. Yasaklanmış hakların geri verilmesi kararı alınması koşulu aranmaksızın otuz yıl geçmesiyle,

c) Diğer mahkûmiyetler bakımından kaydın arşive alınma koşullarının oluştuğu tarihten itibaren beş yıl geçmesiyle, tamamen silinir.

Önemli husus b. bendinde bahsedilen TCK dışındaki kanunlarda hak yoksunluğuna neden olan mahkumiyetlerdir. Bunlar dışındaki mahkumiyetler bakımından arşive alınmasından itibaren 5 yıl geçmesiyle arşiv kaydı da silinmektedir. Fakat TCK dışındaki kanunlarda hak yoksunluğuna neden olan mahkumiyetlerde 15 ve 30 yıl şartı vardır.

15-30 yıl şartı ise; memnu hakların iadesi yani yasaklanmış hakların geri verilmesi kararınının alınıp alınmamasına göre değişmektedir. Eğer Mahkemeden memnu hakların iadesi kararı alınmışsa 15 yıl, alınmamışsa 30 yıl geçmesiyle arşiv kaydı silinir. Özellikle arşiv kaydının silinmesi son derece teknik bir konu olup alanında uzman bir avukattan destek alınması gerekmektedir.