6 Şubat’ta yaşanan 10 ili etkileyen depremlerin ardından binaların güvenliğiyle ilgili ev sahipleri ve kiracılar yine karşı karşıya geldi. Depremlerin ardından vatandaşlar oturdukları binaların dayanıklı olup olmadığı endişesine kapıldı. Ancak bazı ev sahipleri kiracılarının talepleri olduğu halde binanın riskli yapı tespiti yapılmasını istemiyor. Bu durumda kiracılar ne yapabilir?
Türkiye’de riskli yapı tespiti yapma görevi Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na bağlı olan il ve ilçe belediyelerine verilmiştir. Bu kurumlar, kentsel dönüşüm projeleri kapsamında binaların güvenliğini incelemekte ve gerekli görüldüğü durumlarda riskli yapı tespiti yapmaktadırlar.
Kiracılar, kiraladıkları mülklerin güvenliği konusunda endişe duyduklarında, riskli yapı tespiti yaptırmak isteyebilirler. Bu işlem için öncelikle mülk sahibi ile iletişime geçilerek talep iletilmeli ve izin alınmalıdır. Mülk sahibinin izni olmadan yapılan herhangi bir işlem, hukuki sorunlara yol açabilir.
Riskli yapı tespiti esasen, resmi rapor ve özel rapor olarak ikiye ayrılmaktadır. Resmi rapor sadece malikler tarafından alınabilir. Kiracıların bu raporu alma imkanı bulunmamaktadır. Özel raporun ise kiracılar tarafından da alınması mümkündür. Fakat bu rapor alındığında tapuya herhangi bir “riskli yapı tespiti” kaydı işlenmez.
Kiracılar, riskli yapı tespiti yaptırmak için bazı masrafları da karşılamak durumunda kalabilirler. Bu masrafların neler olduğu, yapılan işleme göre değişebilir. Örneğin, bazı durumlarda detaylı bir inceleme yapılması gerekebilirken, bazı durumlarda daha basit bir inceleme yeterli olabilir.
Sonuç olarak, kiracılar kiraladıkları mülklerin güvenliği konusunda endişe duyduklarında riskli yapı tespiti yapılmasını talep edebilirler. Ancak, bu işlemi yaptırmak için öncelikle mülk sahibinin izni alınmalı ve resmi kurumlara başvurulmalıdır. Kiracıların, bu işlem için bazı masrafları karşılamaları da gerekebilir.
Fakat; kiracılar Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na bağlı İl Müdürlüğü’ne şikayet yolunu kullanarak, mülk sahibinin herhangi bir rapor almadığını, bu konuda bilgilendirme yapmadığını belirtebilir.
VELİLER ÇOCUKLARINI GÖNDERDİKLERİ OKULLARIN RİSKLİ YAPI TESPİTİNİ YAPTIRABİLİR Mİ?
Veliler, çocuklarını gönderdikleri okulların güvenliği konusunda endişe duyabilirler ve bu okulların riskli yapı tespiti yapılıp yapılmadığını merak edebilirler. Ancak, riskli yapı tespiti yapma yetkisi, belediyeler ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na bağlı resmi kurumlarda bulunmaktadır.
Okulların riskli yapı tespitini yapmak için öncelikle, okul idaresinin ya da okulun bulunduğu belediyenin ilgili birimine başvurulması gerekmektedir. Bu kurumlar, okul binasının güvenliği konusunda gerekli incelemeleri yaparak, riskli yapı tespiti yapabilirler.
Okulların riskli yapı tespitini yaptırmak için masraf çıkabileceğinden, okul idaresi veya belediyenin ilgili birimi tarafından bu işlemi yaptırmak isteyen velilerin bazı masrafları karşılamaları gerekebilir. Ancak, bu durumda öncelikle okul idaresiyle veya belediyenin ilgili birimiyle iletişime geçilerek, masrafların ne kadar olduğu konusunda bilgi alınmalıdır.
Fakat; aynı kiracılar gibi veliler de Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na bağlı İl Müdürlüğü’ne şikayet yolunu kullanarak, mülk sahibinin herhangi bir rapor almadığını, bu konuda bilgilendirme yapmadığını belirtebilir.
ÇALIŞANLAR İŞYERLERİNİN RİSKLİ BİNA TESPİTİNİ YAPTIRABİLİR Mİ?
İşçiler işyerlerinin riskli yapı tespitini yaptırmak için bazı adımlar atabilirler. İşyerlerinin riskli yapı tespiti yapılması yetkisi, konutlarda olduğu gibi belediyeler ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na bağlı resmi kurumlarda bulunmaktadır.
Öncelikle, işçiler işyerlerinde herhangi bir yapısal sorun olduğunu düşündükleri zaman, işyeri yönetimi veya işverenleriyle konuyu görüşerek, bir riskli yapı tespiti yaptırılmasını talep edebilirler. İşyeri yönetimi veya işverenler, bu talebi Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın ilgili birimine ileterek, riskli yapı tespiti yapılmasını sağlayabilirler.
Ayrıca, işçiler işyerlerinde riskli yapı tespiti yapılması konusunda endişe duydukları zaman, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili hizmetlerini sunan İş Sağlığı ve Güvenliği İşçi Sağlığı Merkezleri’ne (İSGİM) başvurarak, konu hakkında bilgi alabilirler.
Son olarak çalışanlar da Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na bağlı İl Müdürlüğü’ne şikayet yolunu kullanarak, mülk sahibinin herhangi bir rapor almadığını, bu konuda bilgilendirme yapmadığını belirtebilir.
OTURDUĞUM BİNA RİSKLİ ÇIKARSA NAPACAĞIM?
Eğer oturduğunuz bina riskli çıkarsa, öncelikle ne tür bir riskli yapı tespiti yapıldığına bağlı olarak atılacak adımlar değişecektir.
Örneğin, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yürütülen kentsel dönüşüm projeleri kapsamında yapılan riskli yapı tespiti sonucunda bina riskli çıkarsa, bina sahiplerine kentsel dönüşüm sürecine girilmesi önerilir. Bu durumda, bina sahipleri ile birlikte ilgili belediye ile iletişime geçerek, kentsel dönüşüm sürecinin nasıl işleyeceği konusunda bilgi alabilirsiniz.
Diğer bir senaryoda, bina yönetimi tarafından yapılan bir riskli yapı tespiti sonucunda bina riskli çıkarsa, bina yönetimi tarafından gerekli onarımların yapılması gerekebilir. Bu durumda, bina yönetimi ile iletişime geçerek, bina sahipleri olarak ne tür bir yardım sağlayabileceğinizi veya bina yönetimi tarafından alınacak önlemler konusunda bilgi alabilirsiniz.
Ayrıca, binanın riskli olduğu konusunda belirtiler fark ederseniz, örneğin yapısal çatlaklar veya sarsıntı hissi gibi, hemen yetkililere veya bina yönetimine bildirmeniz önemlidir. Bu, acil önlemlerin alınmasını sağlayabilir ve güvenliğiniz açısından önemlidir.